Vojvodina krije fascinantnu istoriju plemićkih porodica i njihovih dvoraca, kojih danas ima više od 70. Nekada centri moći i luksuza, danas su mnogi od njih prepušteni zubu vremena, ali njihove priče i dalje intrigiraju. Među najzanimljivijim primerima su kašteli i dvorci koji su pripadali bogatim porodicama, a sada su ruinirani spomenici jednog prošlog vremena.
Dvorac Fernbah u Aleksa Šantiću
Nedaleko od Sombora, u selu Aleksa Šantić, nalazi se dvorac Fernbah, poznat i pod nazivom Baba Pusta. Sagrađen je između 1905. i 1906. godine po nalogu Karolj Fernbaha, čiji su preci bili ugledni nemački industrijalci iz Apatina i Sombora.
Kao veliki župan Bačko-bodroške županije, Karolj Fernbah je imao jednu od najznačajnijih funkcija tog doba. Njegov kaštel, izgrađen u secesijskom stilu, bio je pravo arhitektonsko remek-delo. Vila je imala impresivnu kulu sa zvonarom, dok je u kapeli postojao mermerni pod, koji su kasnije uništili tragači za blagom.
Oko dvorca se nekada prostirao park od deset hektara, uređen u engleskom stilu, koji je osmislila Karlova supruga Isidora. Ona je u njemu napravila utočište za ptice i postala prva žena na svetu koja je ptice markirala prstenovima.
Međutim, propadanje dvorca počelo je 1990-ih godina, kada je opljačkan i ostavljen na milost i nemilost vremenu i vandalima.
Dvorac Engelman kod Bačke Topole
Između sela Pobeda i Svetićevo smešten je dvorac Engelman, izgrađen oko 1910. godine. Ovaj kaštel je pripadao porodici Engelman, koja je na svom imanju uzgajala retke vrste voća, poput divljih narandži.
Nakon Prvog svetskog rata, kaštel je opljačkan, ali je francuski vojni odred pomogao da se deo vrednih predmeta vrati vlasnicima. Ipak, porodica Engelman napustila je posed zbog konfiskacije imovine od strane vlasti Kraljevine SHS. Prema legendi, pre odlaska su zakopali blago u blizini dvorca i urezali datum u jedno drvo, ali ono nikada nije pronađeno.
Danas, ovaj kaštel stoji u ruševinama, a neki njegovi delovi nisu bezbedni za ulazak.
Dvorac Špicer u Beočinu
Dvorac porodice Špicer se nalazi u Beočinu i podignut je 1898. godine za porodicu imućnih Aškenazi jevrejskih veleposednika koja je bila jedan od tri suvlasnika Beočinske cementare. Porodica Špicer je pred početak Drugog svetskog rata napustila Beočin, a tokom njega je dvorac korišćen kao zgrada nemačke vojne komande.
Nakon rata, u njemu su se smenjivale različite ustanove - od škole i biblioteke do radio stanice. Sredinom 1980-ih godina, njegov značaj je počeo da opada, a 1990-ih godina postao je nočni klub i diskoteka.
Zanimljivo je da su u ovom dvorcu snimani razni filmovi i muzički spotovi, a 1970. godine u njemu je Klint Istvud snimao scene za film "Ratnici".
Dvorac Nojhauzen - Srpska Crnja
Jedan od retkih dvoraca izgrađenih tokom Drugog svetskog rata jeste dvorac Nojhauzen, podignut između 1941. i 1943. godine za nemačkog generala Franca Nojhauzena. Ovaj kaštel je prvobitno planiran kao letnjikovac i lovište, a ujedno je i poslednji dvorac podignut u Vojvodini u dugom periodu gradnje plemićkih rezidencija, od 18. veka do kraja Drugog svetskog rata.
Obnova ovog dvorca obavljena je 2010. godine, a danas se apartmani u njemu mogu iznajmiti za različite potrebe.
Izvor: mondo.rs
