Povodom jubileja “180. godina somborske srpske čitaonice”, danas 01. aprila 2025. godine sa početkom u 18:00 sati u prostorijama Čitaonice “Laza Кostić”, biće upriličena svečanost na kojoj će biti predstavljena MONOGRAFIJA ČITAONICE U SOMBORU, dodeljene ZAHVALNICE i TITULE POČASNIM ČLANOVIMA ove somborske čitaonice.
Podsećamo, Srpska čitaonica “Laza Кostić” iz Sombora je jedna od najstarijih kulturnih institucija srpskog naroda.
Osnovana je 24. marta 1845. godine, a 2025. godine obeležava jubilej 180 godina od osnivanja. Izgrađena je 1882. godine sredstvima čitaoničkim, dobrovoljnim prilozima Somborskih Srba i pozajmicom novca od tadašnje Somborske Srpske crkvene opštine. Čitaonički dom je osvećen na Sv. Andreja prvozvanog, njenog patrona, 13. decembra, 1882. godine.
Na restauracionoj skupštini 1901. godine za predsednika čitaonice izabran je Laza Кostić. Godine 1908. u štampariji Milivoja Bikara, u Somboru štampan je USTAV SOMBORSКE SRPSКE ČITAONICE. Dugogodišnji predsednik, širom celog Srpstva slavom uvenčani pesnik-velikan, veliki duh i redak genije Dr Laza Кostić se 9. decembra 1910. godine u večnost preselio. Na glavnoj skupštini o Sv. Andreji prvozvanom odlučeno je da čitaonica godinu dana žali za svojim predsednikom i da se za to vreme ne popunjuje upražnjeno predsedničko mesto.
U prostorijama Srpske čitaonice izložen je dvadeset i jedan (21) portret poznatih ličnosti koje su u različitim vremenskim periodima i na različite načine doprineli kulturnom, prosvetnom, duhovnom… razvoju Srpskog naroda. Sve portrete oslikao je i darovao čitaonici slikar Sava Stojkov, njen počasni predsednik. Čitaonica kojoj je oduzeto i vraćeno ime (epilog), u drugoj obnovljenoj, državi, koja se nazvala Federativna Narodna Republika Jugoslavija, Srpskoj čitaonici u Somboru oduzet je prvi deo njenog imena. Umesto “Srpska čitaonica”, kako se dugih 112 godina zvala i imenom svojim svedočila gde joj je koren, od 1957. godine zvaće se Čitaonica „ Laza Кostić“.
Danas se čitaonica u Somboru ponovo zove SRPSКA ČITAONICA „ Laza Кostić“, čiji su programi kako tada tako i sada vezani za čuvanje obrazovnog, kulturnog i duhovnog identiteta srpskog naroda, negovanje tradicije, običaja, jezika i ćiriličnog pisma.”
Izvor: radiodunav.com
