Ni investitori ni izvođači nisu se prilikom izvođenja radova na rekonstrukciji centralne gradske Pijace u lancim u Somboru, pridržavali u potpunosti zakonskih obaveza u smislu zaštite kulturnih dobara
Nedavni događaj prilikom izvođenja radova na rekonstrukciji centralne gradske Pijace u lancima, kada su bageri izvođača, pored zemlje, iskopali i nekoliko arheološki zanimljivih artefakata te otkrili zanimljivu građenu strukturu na dubini od oko 1,3 metra, kao i naknadna slobodnija tumačenja ovog nalaza od strane varoškog hroničara Milana Stepanovića, neminovno su otvorila pitanje kako zaštiti istorijsku baštinu. Tim pre što se dešava da se ni investitori ni izvođači ne pridržavaju u potpunosti svojih zakonskih obaveza u smislu zaštite kulturnih dobara.
Tim povodom su reagovali stručnjaci ovdašnjeg Gradskog muzeja, predvođeni direktorom Peterom Mrakovićem, višim kustosom - arheologom Anđelkom Putica i kustosom - arheologom Viktorijom Uzelac. Oni su upozorili da do sada nisu imali uvid u projektnu dokumentaciju koja mora da sadrži Uslove za rekonstrukciju Pijace u lancima izdatu od strane Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Investitor i izvođač radova nisu se pridržavali propisa o dubini instalacionih rovova
Nadležni iz Gradskog muzeja su obelodanili da je, uz pomoć somborskih muzealaca, nakon sagledavanja stanja i uvida u nalaze, stručna služba Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, 22. maja u zaključku navela da, „ukoliko se u toku izvođenja građevinskih radova naiđe na arheološke nalaze, izvođač je dužan da odmah i bez odlaganja prekine radove i obavesti predstavnike Gradskog muzeja Sombor”, te da se ni investitor ni izvođač radova nisu pridržavali navedene mere niti dogovora o tačnim pozicijama i dubinama instalacionih rovova.
Kako se dalje navodi u reagovanju stručnjaka somborskog muzeja potpuno slobodna i naučno besmislena rekonstrukcija događaja bez konsultovanja sa nadležnim institucijama dovode do senzacionalističkog tumačenja i pristupa veoma važnim i značajnim elementima društva kao što je kulturna baština.
- Senzacionalizam kao i nepoštovanje zakona u jednakoj meri utiču na urušavanje značaja bogatog kulturnog nasleđa našeg grada i stopiraju mogućnost daljih istraživanja. Zato apelujemo da se izbegavaju taktike poput objavljivanja neproverenih, nepotpuih i intrigantnih
informacija, kao i predstavljanje samo jedne strane nekog od aktuelnih pitanja uz izostavljanje konteksta, u ovom slučaju arheološkog konteksta - piše u dopisu Gradskog muzeja, koji ukazuje, da zbog pogrešnih koraka nadležnih organa učinjenih tokom čitavog procesa sprovođenja projekta na rekonstrukciji Pijace u lancima, inače započete tokom vanrednog stanja, ovoj ustanovi nije pružena jedinstvena prilika da obavi istraživanja zaštitnog karaktera u delu grada koji je zaštićeno kulturno dobro od velikog značaja.
Gradski muzej Sombor je u obraćanju javnosti ukazao da se raspolaže malim broj pouzdanih arheoloških podataka koji svedoče o srednjovekovnom naselju koje se nalazilo na današnjem mestu grada Sombora.
- Ističemo da za period ranog i punog sredneg veka postoji neznatan broj evidentiranih nalaza. Period kasnog srednjeg veka, nakon Turskih osvajanja (od 1541-1687) i period Novog veka (18–20. vek) dokumentovan je kartografski, istoriografski i kroz pojedinačne arheološke nalaze iz grobnih celina ili iz građevinskih slojeva. Zaštitna arheološka iskopavanja, vršena su samo na nekropolama (pronađenim van Venca), dok sistematska iskopavanja unutar zaštićenog jezgra, nikada nisu vršena! - objavljeno je u saopštenju.
Stručnjaci upozoravaju da se moglo i očekivati da se u okviru zaštićenog istorijskog jezgra prilikom savremenih radova naiđe na tragove prethodnih naseljavanja i podsećaju da je Pavle Velenrajter arheolog Gradskog muzeja Sombor u svom pisanom izveštaju od juna 1970. godine naveo da je prilikom zemljanih radova na pijaci otkriveno četiri ili pet grobova bez priloga, bez grobne konstrukcije uz rasute fragmente keramike.
Izvor: dnevnik.rs
